องค์ประกอบของ Geo-Smartbox การใช้งาน Geo-Smartbox Download ไฟล์คู่มือการสอน

ซากดึกดำบรรพ์ (Fossil) หมายถึง ซากหรือร่องรอยของบรรพชีวิน (ancient life) ที่ประทับอยู่ในหิน บางแห่งเป็นรอยพิมพ์ บางแห่งก็มีซากเดิมปรากฏอยู่ รอยตีนสัตว์ มูลสัตว์ ถ่านหิน ไม้กลายเป็นหิน รวมอยู่ในหมู่ซากดึกดำบรรพ์เหมือนกัน ถ้าเป็นไฟลัมหรือชั้นของชีวินใดที่สามารถใช้บ่งบอกอายุหินได้ เรียกว่า ซากดึกดำบรรพ์ดัชนี (index fossil) และวิชาที่ศึกษาเกี่ยวกับซากดึกดำบรรพ์ เรียกว่า บรรพชีวินวิทยา (paleontology) Coral Coral by Geosmartbox on Sketchfab Fusulinid Fusulinid by Geosmartbox on Sketchfab

หินที่เกิดการแปรสภาพไปจากหินต้นกำเนิด โดยมีปัจจัยหลักคืออุณหภูมิและความดัน การแปรสภาพของหิน (metamorphism) สามารถแบ่งได้ออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ ได้ดังนี้ การแปรสภาพสัมผัส (contact metamorphism) เป็นการแปรสภาพจากความร้อน เกิดขึ้น ณ บริเวณที่หินหนืดแทรกดันขึ้นมาสัมผัสกับหินท้องที่ ความร้อนจากหินหนืดหรือหินหลอมเหลวจะทำให้หินท้องที่ในบริเวณนั้นแปรสภาพไปจากเดิม การแปรสภาพบริเวณไพศาล (regional metamorphism) เป็นการแปรสภาพของหินซึ่งเกิดเป็นบริเวณกว้างใหญ่ไพศาล เกิดจากความร้อนและความดัน โดยปกติการแปรสภาพแบบนี้จะไม่มีความเกี่ยวพันกับมวลหินอัคนี และมักจะได้หินแปรที่มีริ้วขนาน (foliation) มองเห็นเป็นแถบลายสลับสี เกิดมาจากการตกผลึกใหม่ของแร่ มักเกิดบริเวณที่แผ่นธรณีภาคมีการมุดตัว (subduction) หินแปรแบ่งออกเป็น 2 ประเภท หินแปรไม่มีริ้วขนาน (non-foliated metamorphic rock) เกิดจากอุณหภูมิที่สูงมากทำให้แร่ในหินเกิดการตกผลึกใหม่ ผลึกจะมีขนาดใหญ่กว่าเดิม และมีการจับตัวกันแน่นขึ้น มักพบในหินที่ประกอบด้วยแร่ชนิดเดียว ตัวอย่างเช่น หินอ่อน (marble) ประกอบด้วยแร่แคลไซต์ที่ตกผลึกใหม่จากการแปรสภาพของหินปูน...

หินตะกอน เป็นหินที่เกิดจากการสะสมตัวของตะกอนหรือสารละลายที่เกิดขึ้นบนพื้นโลก โดยตะกอนอาจเป็นเศษจากวัสดุต่าง ๆ เช่น เศษหิน ซากพืชซากสัตว์ เป็นต้น กระบวนการเกิดหินตะกอน (sedimentary processes) 1. กระบวนการสะสมทางกายภาพ เป็นกระบวนการการสะสมตัวของตะกอนที่เกิดจากการพัดพาและทับถมของเม็ดตะกอน จนเวลาผ่านไปตะกอนถูกอัดแน่นและเชื่อมประสานกันจนกลายเป็นหิน กระบวรการสะสมทางกายภาพที่มา https://slideplayer.com/slide/4195520/ 2. กระบวนการสะสมตัวทางเคมี เป็นกระบวนการการตกตะกอนของสารละลาย (precipitation) ในสภาวะที่เหมาะสม ตัวอย่างเช่น หินปูน (limestone) หินโดโลไมต์ (dolomite) หินเกลือ (rock salt) เป็นต้น 3. กระบวนการการสะสมตัวทางชีวภาพ เป็นกระบวนการสะสมตัวของสิ่งมีชีวิต เช่น ซากพืช ซากสัตว์ เมื่อเวลาผ่านไปตะกอนถูกเชื่อมประสานจนกลายเป็นหิน เช่น ลิกไนต์ (Lignite) ไดอะทอไมต์ (Diatomite) การจำแนกหินตะกอน...

หินที่เกิดจากการเย็นตัวและตกผลึกของหินหนืด (magma) โดยสามารถจำแนกหินอัคนีตามการกำเนิดหินออกเป็น 2 ประเภทหลัก ได้แก่ Intrusive Rock or Plutonic Rock หินอัคนีแทรกซอน (intrusive igneous rock) เป็นหินที่เกิดจากการเย็นตัวของหินหนืด (magma) ภายใต้เปลือกโลก ซึ่งมีความแตกต่างของอุณหภูมิของหินหนืดกับสิ่งแวดล้อมไม่มาก มีการถ่ายโอนความร้อนจากหินหนืดไปสู่สิ่งแวดล้อมอย่างช้าๆ อุณหภูมิของหินหืดจึงค่อยๆลดลง  ทำให้หินมีผลึกแร่ขนาดใหญ่และมีเนื้อหยาบ (phaneritic texture) สามารถมองเห็นผลึกแร่ได้ด้วยตาเปล่าหรือด้วยแว่นขยาย ตัวอย่างหินอัคนีแทรกซอน เช่น หินแกบโบร (gabbro) หินไดโอไรต์ (diorite) หินแกรนิต (granite) Granite by Geosmartbox on Sketchfab Extrusive Rock or Volcanic Rock หินอัคนีพุ...

วัฎจักรของหิน หรือ Rock cycle วัฏจักรหินแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์และกระบวนการเปลี่ยนแปลงจากหินชนิดหนึ่งไปยังหินอีกชนิดหนึ่งภายใต้กระบวนการต่าง ๆ ของโลกผ่านระยะเวลายาวนาน หินมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลาโดยที่หินชนิดหนึ่งสามารถเปลี่ยนแปลงเป็นหินชนิดใดก็ได้ โดยหินอาจถูกกระบวนการกัดกร่อน ผุพัง และสะสมตัวใหม่ จากนั้นเกิดกระบวนการแข็งตัวเป็นหิน (lithification) แล้วเกิดเป็นหินตะกอน หรืออาจได้รับความร้อนและแรงดันจากใต้เปลือกโลกทำให้หินเกิดการเปลี่ยนแปลงเป็นหินแปร นอกจากนั้นหินเหล่านี้อาจถูกหลอมละลายใต้เปลือกโลกจนกลายเป็นแมกมา (magma) จากนั้นเย็นตัวและตกผลึกกลายเป็นหินอัคนี โดยหินอัคนีบางส่วนจะถูกดันและยกตัวขึ้นมาบนผิวโลก จากนั้นเริ่มกระบวนการกัดกร่อนหรือผุพัง และบางส่วนอาจเกิดการแปรสภาพหรือเกิดการหลอมละลายกลายเป็นแมกมาเหมือนเดิมเป็นวัฏจักร หินมีทั้งหมด 3 ประเภทตามวัฏจักรหิน หินอัคนี (Igneous Rock) หินตะกอน (Sedimentary Rock) หินแปร (Metamorphic Rock) ซากดึกดำบรรพ์ หรือ Fossil ซากหรือร่องรอยของบรรพชีวิน (ancient life) ที่ประทับอยู่ในหิน บางแห่งเป็นรอยพิมพ์ บางแห่งก็มีซากเดิมปรากฏอยู่ รอยตีนสัตว์ มูลสัตว์...

สร้างชุดเรียนรู้หินกับจุฬาสมาร์ทเลนส์ “Learning Rocks with CU Smart Lens” ให้เป็นสื่อการเรียนการสอนสำหรับผู้สอน และผู้เรียนในระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยสอดคล้องตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 สร้างนวัตกรรมสื่อการเรียนการสอนที่ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้จากตัวอย่างจริงจากธรรมชาติ ทั้งหิน เเร่ และซากดึกดำบรรพ์ โดยประยุกต์ใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัย สามารถเข้าถึงองค์ความรู้ได้ง่ายและรวดเร็ว สร้างเว็บไซต์ที่ให้ความรู้เกี่ยวกับธรณีวิทยาในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยคนทั่วไปสามารถเข้าถึงเว็บไซต์นี้ได้ ภาพ ภาพระหว่างการดำเนินโครงการ แทรกภาพ

ธรณีวิทยาเป็นหนึ่งองค์ความรู้ในกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2551 ที่มีการจัดการเรียนการสอนโดยครูในโรงเรียนทั้งระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษาตอนปลายทั่วประเทศ ในปี พ.ศ. 2560 เนื้อหาเกี่ยวกับธรณีวิทยาได้ถูกนำมาใช้ในการสอบโอเน็ต ระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายปีที่ 6 คิดเป็นร้อยละ 6 ของข้อสอบวิชาวิทยาศาสตร์ทั้งหมด ทั้งนี้การเรียนของนักเรียนโดยส่วนใหญ่จะได้จากการอธิบายตามเนื้อหาในหนังสือเรียนเป็นหลัก ในขณะที่สื่อการเรียนการสอนที่เป็นตัวอย่างจริงจากธรรมชาติมีความแตกต่างกันในแต่ละโรงเรียน ส่งผลให้เกิดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา การเรียนธรณีวิทยาผ่านการดูตัวอย่างจริงจากธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็นหิน แร่ หรือซากดึกดำบรรพ์มีความสำคัญ เพราะการมีตัวอย่างหินหรือเเร่ จะทำให้ผู้เรียนได้ใช้ทักษะการสังเกตร่วมกับแว่นขยาย เพื่อพิจารณาแร่ที่เป็นองค์ประกอบขนาดเล็กในหิน หรือบอกลักษณะจำเพาะของแร่บางชนิดได้ นำไปสู่การจำแนกประเภทและชนิดของหินและแร่ได้อย่างถูกต้อง และเป็นการกระตุ้นการเรียนรู้ของนักเรียนใน ห้องเรียนแทนการท่องจำจากรูปภาพในหนังสือเรียน ดังนั้นโครงการเรียนรู้หินกับจุฬาสมาร์ทเลนส์ “Learning Rocks with CU Smart Lens” ซึ่งเป็นการประยุกต์ใช้นวัตกรรมที่สร้างขึ้นเพื่อใช้เป็นสื่อการเรียนรู้ทางด้านธรณีวิทยาในห้องเรียน โดยจัดทำในรูปแบบของกล่องอเนกประสงค์ที่ประกอบด้วยชุดอุปกรณ์กล้องจุลทรรศน์สมาร์ทโฟน จุฬาฯสมาร์ทเลนส์ ตัวอย่างหินและซากดึกดำบรรพ์ คู่มือการสอนรูปแบบหนังสือและออนไลน์ ผลจากการจัดทำโครงการนี้จะช่วยเพิ่มผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษาทางด้านธรณีวิทยาอย่างมีประสิทธิภาพของนักเรียนได้ดีขึ้น