หินที่เกิดจากการเย็นตัวและตกผลึกของหินหนืด (magma) โดยสามารถจำแนกหินอัคนีตามการกำเนิดหินออกเป็น 2 ประเภทหลัก ได้แก่
Intrusive Rock or Plutonic Rock
- หินอัคนีแทรกซอน (intrusive igneous rock) เป็นหินที่เกิดจากการเย็นตัวของหินหนืด (magma) ภายใต้เปลือกโลก ซึ่งมีความแตกต่างของอุณหภูมิของหินหนืดกับสิ่งแวดล้อมไม่มาก มีการถ่ายโอนความร้อนจากหินหนืดไปสู่สิ่งแวดล้อมอย่างช้าๆ อุณหภูมิของหินหืดจึงค่อยๆลดลง ทำให้หินมีผลึกแร่ขนาดใหญ่และมีเนื้อหยาบ (phaneritic texture) สามารถมองเห็นผลึกแร่ได้ด้วยตาเปล่าหรือด้วยแว่นขยาย ตัวอย่างหินอัคนีแทรกซอน เช่น หินแกบโบร (gabbro) หินไดโอไรต์ (diorite) หินแกรนิต (granite)
![ผลการค้นหารูปภาพสำหรับ gabbro rock](https://www.sandatlas.org/wp-content/uploads/1353-09.06.15_1-gabbro-augite-phenocrysts-11-cm1.jpg)
หินแกบโบร (gabbro)
![ผลการค้นหารูปภาพสำหรับ diorite rock](http://lh3.googleusercontent.com/-_DRqp-kuf_M/VhIgFvi__LI/AAAAAAAAMkM/uEPfY5hOiVk/s720/00590%252520IMG_8230%252520diorite%2525208%252520cm.jpg)
หินไดโอไรต์ (diorite)
![ผลการค้นหารูปภาพสำหรับ granite rock](https://pixfeeds.com/images/earth-science/1280-474987264-granite-rock.jpg)
หินแกรนิต (granite)
Extrusive Rock or Volcanic Rock
- หินอัคนีพุ (extrusive igneous rock) เรียกอีกอย่างว่าหินภูเขาไฟ (volcanic rock) เป็นหินที่เกิดจากการเย็นตัวของแมกมาที่ผิวโลก เรียกว่า ลาวา (lava) ซึ่งมีความแตกต่างของอุณหภูมิของหินหนืดกับสิ่งแวดล้อมสูง ทำให้มีการถ่ายโอนความร้อนจากลาวาไปสู่สิ่งแวดล้อมอย่างรวดเร็ว อุณหภูมิของลาวาจึงลดลงอย่างรวดเร็ว เนื้อหินจึงที่ละเอียด (aphanitic texture) ผลึกมีขนาดเล็กจนไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า ตัวอย่างเช่น หินบะซอลต์ (basalt) หินแอนดีไซต์ (andesite) หินไรโอไลต์ (rhyolite) หินพัมมิซ (pumice)
![ผลการค้นหารูปภาพสำหรับ basalt rock](https://lh3.googleusercontent.com/-QEomL5SCA88/UI_BYmrHC_I/AAAAAAAAIJI/sKrApW_pWlEAeB1BLvlqhLWj018HjGptgCHM/s720/Scoria-from-Etna.jpg)
หินบะซอลต์ (basalt)
![ผลการค้นหารูปภาพสำหรับ pumice rock](https://images-na.ssl-images-amazon.com/images/I/71E4Cot8%2BPL._SL1412_.jpg)
หินพัมมิซ (pumice)
![ผลการค้นหารูปภาพสำหรับ andesite rock](https://mineralseducationcoalition.org/wp-content/uploads/andesite_366069737.jpg)
หินแอนดีไซต์ (andesite)